نمایش مبدأ برای آیین نامه اجرایی حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک

‌آیین‌نامه اجرایی حمل و

نقل جاده‌ای مواد خطرناک

1380.12.22 - 1911

‌نقل از شماره 16622-1380.12.28 روزنامه رسمی

‌شماره .44870ت22029‌هـ 1380.12.27

‌آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل جاده‌ای مواد خطرناک

‌وزارت راه و ترابری - سازمان حفاظت محیط زیست

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ 1380.12.22 بنا به پیشنهاد شماره 10688.11 مورخ

1378.07.26 وزارت راه و ترابری و به استناد ماده (14)‌اصلاحی قانون رسیدگی به

تخلفات و اخذ جرایم رانندگی - مصوب 1376 - آیین‌نامه اجرایی حمل و نقل جاده‌ای

مواد خطرناک را به شرح زیر‌تصویب نمود:

‌فصل اول: کلیات و تعاریف

‌ماده 1- اصطلاحات به کار رفته در این آیین‌نامه به شرح زیر تعریف می‌شوند:

‌الف - متصدی حمل و نقل: منظور از متصدی حمل و نقل در این آیین نامه، کلیه شرکتها

و مؤسسات حمل و نقل، سازمانها، کارخانجات و... اعم از‌دولتی و غیر دولتی می‌باشند

که به حمل و نقل، سازمانها، کارخانجات، و... اعم از دولتی و غیر دولتی می‌باشند که

به حمل و نقل محمولات خطرناک(‌تولیدات یا مواد اولیه) مبادرت می‌ورزند:

ب - مواد خطرناک: موادی که نسبت به بهداشت یا سلامتی انسان، حیوان و محیط زیست

ذاتاً خطرزا بوده و مشمول یکی از طبقه بندی‌های نه گانه زیر‌می‌باشند:

1- طبقه یک: این طبقه به سه دسته تقسیم بندی می‌شود:

1-1- مواد و محصولات منفجره

1-2- محصولات و کالاهایی که با مواد منفجره انباشته گردیده‌اند.

1-3- محصولات و کالاهایی که ایجاد آتش سوزی و احتراق می‌نمایند.

2- طبقه دو: این طبقه مشتمل است بر گازهای تحت فشار مایع نشده و گازهای نامحلول

تحت فشار.

3- طبقه سه: این طبقه مشتمل است بر مایعات قابل اشتغال.

4- طبقه چهار: این طبقه به سه دسته تقسیم بندی می‌شود:

1-4- جامدات قابل اشتعال.

2-4- موادی که دارای قابلیت آتش سوزی و آتش افروزی خود به خود می‌باشند.

3-4- موادی که بر اثر تماس با آب یا مجاور با رطوبت، گازهای قابل اشتعال تولید

می‌کنند.

5- طبقه پنج: این طبقه به دو دسته تقسیم بندی می‌شود:

1-5- موادی که باعث ایجاد زنگ زدگی می‌شوند.

2-5- پراکسیدهای آلی

6- محصولات سمی

2-6- مواد و محصولات متعفن که باعث ایجاد و نشر بیماریهای عفونی می‌گردند.

7- طبقه هفت: مواد رادیواکتیو

8- طبقه هشت: مواد خورنده و اسیدها

9- طبقه نه: مواد و محصولات خطرناک متفرقه

‌فهرست و اقسام مواد خطرناک که تحت هر یک از طبقات نه گانه فوق قرار می‌گیرند در

زمینه «‌ز» این آیین‌نامه آمده است. همچنین در میان مواد خطرناک‌موضوع طبقات 2 و

4، موادی وجود دارند که از حیث اهمیت خطر و نحوه حمل، علاوه بر مقررات کلی دارای

شرایط خاصی هستند که شرح هر یک از‌طبقات مذکور به ترتیب در ضمیمه «ح» و «ط» این

آیین‌نامه آمده است.

‌ماده 2- انجام هر گونه عملیات حمل و نقل جاده‌ای مواد خطرناک از نقطه‌ای به نقطه

دیگر در داخل کشور مستلزم رعایت مقررات و ضوابط مندرج در‌این آیین‌نامه می‌باشد:

‌تبصره - برنامه زمان بندی و مراحل اجرای مفاد آیین‌نامه به شرح زیر است:

1- کلیه شرایط و ضوابط مربوط به فصول اول و دوم این آیین‌نامه در خصوص کلیات و

مقررات مربوط به عملیات بارگیری، حمل و نقل و باراندازی‌مواد خطرناک پس از تصویب

آیین‌نامه لازم الاجراء می‌باشد.

2- کلیه شرایط و ضوابط فصل سوم آیین‌نامه در خصوص مقررات مربوط به وسایل نقلیه

حامل مواد خطرناک حداکثر تا 1 سال پس از تاریخ تصویب‌آیین‌نامه لازم الاجراء

می‌باشد. با وجود این مهلت رعایت مقررات مربوط به فصل سوم برای وسایل نقلیه حامل

مواد سوختی در کشور 2 سال پس از‌تصویب آیین‌نامه است.

3- کلیه شرایط و ضوابط فصل چهارم این آیین‌نامه در خصوص مقررات مربوط به راننده و

کمک راننده وسایل نقلیه حداکثر تا شش ماه پس از تاریخ‌تصویب آیین‌نامه لازم

الاجراء می‌باشد و کلیه متصدیان حمل و نقل موظفند ظرف مدت یاد شده اقدامات لازم را

برای اجرای آن به عمل آورند.

‌ماده 3- راننده وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک باید همواره، حین عملیات حمل و نقل

کالای خطرناک اسناد مربوط به خصوصیات و نحوه حمل این‌گونه کالاها را وفق ضمیمه «ج»

این آیین‌نامه در اختیار داشته باشد تا هنگام درخواست مقامات ذیصلاح ارایه نماید.

‌ماده 4- وسایل حمل و نقل حامل مواد و محمولات خطرناک باید در حین عملیات حمل و

نقل کلیه نشانه‌ها و علایم مندرج در ضمیمه «‌الف» این‌آیین‌نامه را دارا باشند.

‌ماده 5- فرستنده کالا و محصول خطرناک مکلف است پیش از تنظیم قرارداد حمل و نقل

کالا، طی اظهارنامه‌ای مطابق فرم پیوست شماره یک از‌ضمیمه «ب» متصدی حمل و نقل را

از خطرناک بودن محموله و همچنین نوع خطر و اقدامات احتیاطی که باید در حین حمل و

نقل کالای موصوف به‌عمل آید، مطلع نماید.

‌تبصره - چنانچه متصدی حمل و نقل از وجود کالای خطرناک آگاه نشده باشد، پس از وقوف

به موضوع باید با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست‌یا واحدهای تابعه آن و کسب اجازه

مدعی العموم حوزه قضایی محل توقف نسبت به تخلیه محموله اقدام نموده یا به محل

بارگیری عودت نماید. در‌این شرایط صاحب کالا مطابق قوانین و مقررات موجود مسئول

جبران کلیه خسارتها و هزینه هایی است که از تحویل چنین کالایی به متصدی حمل و‌نقل،

شخص ثالث یا دولت وارد گردیده است.

‌ماده 6- در صورت عدم رعایت ضوابط و دستورالعمل‌های مندرج در این آیین‌نامه با

تخلفات به شرح زیر برخورد خواهد شد:

‌الف - مؤسسات و شرکتهای حمل و نقل جاده‌ای براساس ماده 13 مقررات و آیین‌نامه حمل

و نقل بار و مسافر و مدت لغو پروانه فعالیت و تعطیلی‌شرکتها و مؤسسات حمل و نقل

جاده‌ای موضوع ماده 14 اصلاحیه قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی.

ب - رانندگان وسایل نقلیه براساس جداول جرایم رانندگی موضوع ماده 2 قانون نحوه

رسیدگی بر تخلفات و اخذ جرایم رانندگی.

‌فصل دوم: مقررات مربوط به عملیات بارگیری، حمل و نقل و باراندازی مواد و محمولات

خطرناک

‌ماده 7- چنانچه متصدی حمل و نقل قصد حمل مواد خطرناک را دارد که در طبقه بندی

مواد خطرناک تحت طبقات 1، 6، 8 و 9 شناسایی گردیده‌اند‌مکلف است جهت هماهنگی و

تعیین مسیر مجاز تردد از مبدأ به مقصد و با اولویت جاده‌های خارج از شهرها به

سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور‌یا سازمانهای تابعه مراجعه و ضمن ارایه

درخواست کتبی به همراه اظهارنامه صاحب کالا، مجوز و مسیر عبور مواد خطرناک را

دریافت نماید.

‌تبصره - سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور می‌تواند مجوز عبور و مسیر حمل و نقل

بعضی از مواد خطرناک را به صورت مدت دار ارایه نماید.

‌ماده 8- وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک صرف نظر از وزن و حجم محموله فقط در ساعات

روز مجاز به تردد در جاده‌های کشور خواهد بود و باید قبل‌از پایان روز در پارکینگ

مناسب توقف و تا آغاز روز بعد از حرکت خودداری کند. در صورت لزوم سازمان حمل و نقل

و پایانه‌های کشور نقشه مسیری را‌که وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک برای رسیدن به

مقصد باید طی کند و توقفهای غیر اضطراری بین راه در آن پیش بینی شده است را در

اختیار‌متصدیان حمل و نقل قرار خواهد داد و راننده مکلف است وسیله نقلیه را در

مسیر تعیین شده هدایت کند. در نقشه مورد بحث سعی خواهد شد که‌وسیله نقلیه حتی

المقدور از نقاط کم جمعیت و احیاناً جاده‌ای کمربندی شهرها عبور داده شود و توقفهای

بین راه دور از وسایل نقلیه دیگر و محلهای‌امن و خلوت انجام گیرد.

‌ماده 9- پارک و توقف وسایل نقلیه حامل مواد و محصولات خطرناک در طول جاده‌ها فقط

تحت شرایط زیر امکان‌پذیر است.

‌الف - نصب گوه به تعداد حداقل 2 عدد و متناسب با تعداد چرخ‌های وسایل نقلیه حامل

مواد و محصولات خطرناک در حین توقف الزامی است.

ب - موتور وسیله حامل مواد و محصولات خطرناک باید در حین توقف خاموش باشد.

ج - وسایل نقلیه حامل مواد و محصولات خطرناک نباید به هیچ عنوان نشت یا سرریز

داشته باشند.

چ - وسایل نقلیه حامل مواد و محصولات خطرناک باید در نقاط با شیب کم توقف کنند و

از پارک و توقف وسیله نقلیه در سربالایی یا سرازیریهایی که‌توسط وزارت راه و

ترابری بای علایم مشخص شده‌اند، خودداری نماید.

ح - در مواقعی که راننده وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک اضطراراً مجبور به توقف شود

باید وسیله نقلیه را حتی المقدور منتهی الیه سمت راست جاده‌در محوطه باز دور از

پلها و تونلها و تأسیسات رفاهی بین راه متوقف نماید.

خ - در توقف‌های بین راه و توقفهای اضطراری باید راننده یا کمک راننده در وسیله

نقلیه یا اطراف آن باقی مانده و از آن مراقبت نماید. علاوه بر این‌ضرورت در مواضع

10 متری ابتدا و انتهای وسیله نقلیه متوقف شده چراغهای 24 ولتی زردرنگ الکتریکی

نصب شود که تأمین نیروی آنها مستقل از‌وسیله نقلیه صورت می‌گیرد.

‌ماده 10- رانندگان وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک در هنگام سوخت‌گیری باید موارد

زیر را رعایت کنند:

‌الف - سوخت‌گیری حتی الامکان در پمپهای دور از شهرها و مراکز جمعیتی صورت گیرد.

ب - وسیله نقلیه دیگری در جلو یا عقب وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک مشغول

سوخت‌گیری یا در انتظار نوبت نباشد.

ج - موتور وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک باید در حین سوخت‌گیری خاموش باشد.

‌د - راننده یا کمک راننده وسیله نقلیه نباید از آن دور شوند.

‌ماده 11- وسایل نقلیه حامل محمولات خطرناک نباید تحت هیچ شرایطی وسیله نقلیه

دیگری را یدک کشی نموده یا توسط وسیله نقلیه دیگری یدک‌کشی شود.

‌ماده 12- حمل مسافر و سرنشین به استثنای راننده و کمک راننده یا عوامل دیگری که

با تشخیص متصدی حمل و نقل باید همراه محموله و وسیله‌نقلیه در عملیات حمل و نقل

کالای خطرناک باشد، ممنوع است.

‌ماده 13- استعمال دخانیات یا استفاده از هرگونه وسیله روشنایی یا آتش زا در داخل

وسیله نقلیه یا در فاصله 50 متری آن در حین انجام عملیات حمل‌و نقل مواد خطرناک

ممنوع است.

‌ماده 14- چنانچه به هر دلیل در حین عملیات باراندازی یا بارگیری به ناچار باید در

محوطه‌ای تعدادی وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک متوقف شوند یا‌در توقفگاه مناسبی

تعدادی از اینگونه وسایل نقلیه متوقف شده‌اند باید شعاع 20 متری را برای فاصله

یکدیگر حفظ کنند.

‌ماده 15- در صورتی که پمپ تخلیه کالای خطرناک از نیروی موتور وسیله نقلیه انرژی

خود را کسب نمی‌نماید باید در حین تخلیه، موتور وسیله نقلیه‌خاموش باشد.

‌تبصره 1- چنانچه وسیله نقلیه، حامل محموله خطرناکی از طبقات 6، 8 و 9 باشد و محل

تخلیه و باراندازی در مکانی مسقف واقع شده باشد، باید‌وسیله نقلیه مجهز به موتور

پمپ تخلیه محموله باشد که منبع انرژی آن مستقل از موتور محرکه وسیله نقلیه است.

‌تبصره 2- چنانچه وسیله نقلیه، حامل محموله خطرناکی از طبقات 1، 6، 8 و 9 بوده و

محل تخلیه و باراندازی در مکانی مسقف واقع شده باشد باید در‌حین تخلیه موتور وسیله

نقلیه خاموش باشد.

‌ماده 16- حمل مواد خطرناک در بارگیر و یدک مستقل و همچنین حمل مواد خطرناک طبقات

1، 6، 8 و 9 در وسایل نقلیه مفصل دار ممنوع است.

‌ماده 17- محمولات خطرناک از طبقه 4 و ردیف 3-4 باید در بارگیرهای مسقف و مقاوم

نسبت به نفوذ آب و رطوبت حمل شوند.

‌ماده 18- چنانچه وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک به دلیل نقص فنی ناچار به توقف

طولانی (‌براساس نظر سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور) در‌مسیر گردد، راننده

مکلف است متصدی حمل و نقل را از موضوع مطلع نماید و متصدی حمل و نقل نیز مکلف است

متصدی حمل و نقل نیز مکلف‌است به محض اطلاع وسیله نقلیه مناسبی را به همراه عوامل

لازم برای باراندازی وسیله نقلیه معیوب و بارگیری وسیله نقلیه اعزامی به محل

توقف‌خودرو اعزام نماید.

‌ماده 19- در صورت بروز سوانحی که منجر به پخش مواد در طبیعت می‌گردد، متصدی حمل و

نقل، موظف است سریعاً مراتب را به سازمان‌های‌امدادی اطلاع دهد.

‌ماده 20- متصدی حمل و نقل مکلف است قبل از اعزام وسیله نقلیه جهت بارگیری و حمل

محموله خطرناک برنامه زمان بندی سفر را در اختیار راننده‌قرار دهد و راننده نیز

مکلف است برنامه تنظیمی از سوی متصدی حمل و نقل را به دقت رعایت نماید.

‌ماده 21- مواد خطرناک از انواع زیر گروه‌های طبقه 1 باید در کامیون‌های بار

بارگیر بسته یا دارای دربهای کناری (‌ بغل بازشو) حمل شود.

‌ماده 22- حداکثر وزن محموله از طبقه 1 در زیر گروه 1-1 نباید از 1000 کیلوگرم و

در زیر گروه‌های 2-1 و 3-1 نباید از 3000 کیلوگرم در هر بارگیر‌تجاوز نماید.

‌تبصره - میزان حمل محمولات متعلق به نیروهای مسلح کشور در صورت ضرورت و با

مسئولیت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح از شمول‌این ماده مستثنی است.

‌ماده 23- متصدی حمل و نقل مکلف است مقررات مربوط به اسناد و مدارک حمل و نقل

کالای خطرناک را طبق ضوابط مندرج در ضمیمه «ب»‌رعایت نموده و بسته‌ها و جعبه‌های

حامل مواد خطرناک نیز باید دارای برچسب ویژه‌ای باشند که مشخصات کالای خطرناک و

شماره طبقه مربوط به آن‌مطابق پیوست یک ضمیمه «‌الف» به دقت در آن منعکس شده باشد

و روشهای بسته بندی مندرج در ضمیمه «ج» در مورد آنها رعایت گردد.

‌ماده 24- چنانچه وسیله نقلیه، حامل محموله‌ای از طبقه 1 بوده و مقرر است که

محموله آن در باراندازهای مختلف تخلیه گردد، نحوه بارگیری باید به‌نحوی باشد که

بدون جا به جا کردن سایر جعبه‌های حامل کالای خطرناک و به ترتیب محموله تخلیه و

باراندازی شود.

‌ماده 25- چنانچه وسیله نقلیه، حامل مواد خطرناک از طبقه 1 توسط مأمورین پلیس راه

ملزم به توقف شود، راننده وسیله نقلیه مکلف است در نقطه‌ای‌که پلیس راه مشخص نموده

است، توقف نماید.

‌ماده 26- در صورتی که کاروانی از وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک به دنبال یکدیگر

در حرکت باشند، رانندگان مکلف به حفظ فاصله 80 متری از‌یکدیگر می‌باشند.

‌ماده 27- محموله هایی از نوع دی اکسید کربن و اکسید نیتروژن و گازهایی از طبقه 2

باید در وسایل نقلیه بدون مفصل و در تانکرهای ثابت که به نحو‌مناسبی به شاسی وسیله

نقلیه محکم شده‌اند، حمل گردند.

‌ماده 28- حمل گازهایی از طبقه 2 در مخازن کوچک و در بارگیرهای کانتینرهای ممنوع

است.

‌ماده 29- حمل مایعات از طبقه 8 فقط توسط تانکرهای ثابت مجاز است و این گونه مواد

نباید به صورت بشکه‌های مجزا روی بارگیری‌های کفی یا‌اطاقدار حمل شوند.

‌فصل سوم: مقررات مربوط به وسایل نقلیه حامل مواد و محمولات خطرناک

‌ماده 30- حمل و نقل کالاها و محمولات خطرناک در صورتی مجاز می‌باشد که وسایل

نقلیه حامل این گونه محمولات حائز شرایط و ضوابط مندرج‌در این فصل باشند.

‌تبصره - حمل و نقل مواد سوختی به صورت مایع یا گاز در صورتی که ظرفیت وسایل نقلیه

از میزان زیر تجاوز ننمایند، مشمول مقررات این آیین‌نامه‌نمی‌باشند.

‌الف - وسایل نقلیه دارای تانکرهای قابل انفکاک جهت حمل مایعات با حداکثر ظرفیت

1000 لیتر.

ب - تانک کانتینرها جهت حمل انواع گازها با حداکثر حجم 3000 لیتر.

‌ماده 31- وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک باید علاوه بر معاینه فنی معتبر، دارای

گواهینامه تأیید صلاحیت صادره از طرف مؤسسه معتبر به شرح‌مذکور در ضمیمه «‌د» این

آیین‌نامه می‌باشند.

‌تبصره 1- در صورت نبود مؤسسات فنی ذی صلاح در شناسایی و بازرسی فنی وسایل نقلیه

حامل مواد خطرناک، شرکتها و مؤسسات حمل و نقلی‌شاغل در بخش حمل و نقل مواد خطرناک

موظفند وفق مفاد این آیین‌نامه صلاحیت فنی وسیله نقلیه تحت پوشش خود را به دفتر

وارسی و‌گواهینامه‌ای مطابق ضمیمه «‌د» را تنظیم و در اختیار رانندگان و عوامل حمل

و نقل کالای خطرناک قرار دهند. مسئولیت قانونی ناشی از عدم بررسی‌دقیق و درست

وسایل نقلیه شاغل در این بخش، متوجه این شرکتها و مؤسسات بوده و هر گونه سهل

انگاری در صدور چنین گواهینامه هایی مشمول‌مقررات ماده 6 خواهد بود.

‌تبصره 2- مدت اعتبار این گواهینامه یک سال بوده و مالک وسیله نقلیه مکلف است ظرف

یک ماه قبل از انقضای مدت گواهینامه آن را تمدید نماید.

‌تبصره 3- چنانچه وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک از 2 بخش مستقل کشنده و بارگیر

تشکیل شده باشد باید هر کدام به تفکیک دارای یک گواهینامه‌تأیید صلاحیت باشند.

‌تبصره 4- چنانچه وسیله نقلیه حامل مواد خطرناک از 2 بخش کشنده و نیم یدک تشکیل

شده باشد و نیم یدک به صورت مستقل دارای شماره پلاک‌باشد باید در بند 7 گواهینامه

تأیید صلاحیت شماره پلاک نیم یدک نیز درج گردد.

‌ماده 32- وسایل نقلیه تانکردار با بارگیرهای نیم یدک که کانتینرهای حامل مواد

خطرناک را حمل می‌کنند یا وسایل نقلیه‌ای که مواد و محصولات‌خطرناک را به صورت

فله‌ای حمل می‌کنند باید از مثلثهای خطر در هر دو طرف کانتینر یا تانک استفاده

کنند.

‌ماده 33- اطلاعات زیر باید به صورت خوانا روی بدنه بارگیر وسایل نقلیه تانکردار

که محمولات خطرناک را حمل نمایند درج گردد.

1- نام شرکت یا مؤسسه حمل و نقل

2- ظرفیت تانکر

3- وزن خالی تانکر

4- حداکثر وزن تانکر به همراه محموله

5- تاریخ و مدت اعتبار بازرسی

‌ماده 34- اطلاعات زیر باید به صورت خوانا بر روی تانک کانتینرهای حامل مواد

خطرناک درج گردد.

1- شماره ثبت تانک کانتینر

2- نام شرکت تولید کننده تانک کانتینر

3- شماره سریال اعلام شده توسط شرکت تولیدکننده تانک کانتینر

4- مقدار عددی فشار محموله بر حسب مگاپاسکال یا بار

5- سال تولید تانک کانتینر

6- ظرفیت تانک کانتینر برحسب لیتر

‌ماده 35- وسایل نقلیه‌ای که محمولات خطرناک با حداکثر نقطه اشتعال 32 درجه سانتی

گراد را حمل می‌نمایند باید سرپوشیده بوده و طرح و ساخت‌محفظه بارگیر آنها به

صورتی باشد که محموله آنها تحت اثر دما و حرارت خارج از محیط قرار نگیرند.

‌ماده 36- حداکثر عمر تانکرهایی که به صورت بارگیر برای حمل کالاهای خطرناک از

طبقه 3 بکار می‌روند، نباید از 8 سال تجاوز کند.

‌ماده 37- تانکرهایی که در آنها محمولاتی از طبقات 2-5 و 8 حمل می‌شوند باید از

ورقی با پوشش گالوانیزه ساخته شوند و عمر آنها نیز از 4 سال‌تجاوز ننماید.

‌ماده 38- وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک باید در سطح قایم عقب دارای مثلث نارنجی

رنگ به طول قاعده 40 سانتی متر و ارتفاع 30 سانتی متر با‌خط مشکی حاشیه‌ای به

ضخامت 15 میلی متر باشند.

‌تبصره 1- وسایل نقلیه تانکردار و بارگیرهایی که دارای بیش از یک تانکر برای حمل و

نقل کالای خطرناک هستند باید علاوه بر نصب مثلث موضوع این‌ماده به دو مثلث خطر با

همان ابعاد در طرفین نیز مجهز باشند.

‌تبصره 2- وسایل نقلیه حامل محمولات خطرناک به صورت جامد و فله‌ای، علاوه بر نصب

مثلث خطر موضوع این ماده، باید تابلوهای نارنجی که‌شماره کالای خطرناک، شماره خطر

و سایر مشخصات لازم در آن ثبت شده است را مطابق ضمیمه «‌هـ» داشته باشند.

‌ماده 39- وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک باید به وسایل اطفای حریق متناسب با نوع

وسیله نقلیه و میزان قابلیت اشتعال کالاهای حمل شده مجهز‌باشند.

‌فصل چهارم: مقررات مربوط به راننده و خدمه وسایل نقلیه حامل مواد و محمولات

خطرناک

‌ماده 40- حمل و نقل کالاها و محمولات خطرناک در صورتی مجاز می‌باشد که رانندگان و

کمک رانندگان وسایل نقلیه حامل این گونه محمولات حائز‌شرایط و ضوابط مندرج در این

فصل باشند.

‌ماده 41- رانندگان وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک باید دارای گواهینامه معتبر

متناسب با نوع وسیله نقلیه تحت راهبری خویش بوده و حداقل مدت 3‌سال از زمان صدور

گواهینامه نیز سپری شده باشد.

‌تبصره 1- حداقل سن رانندگان که قصد فعالیت در زمینه حمل و نقل مواد خطرناک را

دارند، 26 سال تمام می‌باشد.

‌تبصره 2- حداکثر سن مجاز برای رانندگان وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک 50 سال تمام

می‌باشد. اما در صورت عدم بروز تخلفات از جانب راننده با‌در نظر گرفتن امتیازبندی

تخلفات راننده، متصدی حمل و نقل می‌تواند با موافقت سازمان از رانندگان با سن بیش

از 50 سال و کمتر از 60 سال استفاده‌نماید.

‌ماده 42- آن دسته از رانندگان که مواد خطرناک را داخل تانکرهای ثابت یا تانکرهای

قابل انتقال با ظرفیت بیش از 1000 لیتر یا تانک کانتینرهای با‌ظرفیت بیش از 3000

لیتر حمل می‌کنند و همچنین رانندگانی که به حلم این مواد توسط وسایل نقلیه با وزن

ناخالص بیش از 3500 کیلوگرم اقدام‌می‌نمایند، باید علاوه بر گواهینامه متناسب با

رانندگی وسیله نقلیه، تأییدیه ویژه‌ای که مؤید آشنایی با موضوع حمل و نقل مواد

خطرناک، مفاد آیین‌نامه‌حمل و نقل جاده‌ای

‌مواد خطرناک، اقدامات احتیاطی جهت اجتناب از بروز حوادث ناشی از حمل و نقل مواد

خطرناک و اقدامات پیشگیرانه در جهت جلوگیری از حوادث‌ناشی از حمل و نقل جاده‌ای

این مواد را مطابق نمونه مذکور در ضمیمه و در اختیار داشته باشند.

‌تبصره - برای صدور تأییدیه ویژه، شرکتها و مؤسسات حمل و نقلی که به جابجایی مواد

خطرناک مبادرت می‌ورزند، مکلفند براساس ضوابط و‌دستورالعملهای ارایه شده از طرف

سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی نموده و

تأییدیه ویژه را به رانندگان ارایه‌کنند.

‌ماده 43- رانندگان وسایل نقلیه مکلفند قبل از آغاز عملیات حمل و نقل وسایل و

لوازم زیر را به همراه داشته باشند و در صورت لزوم از آنها استفاده‌کنند.

1- جلیقه زرد رنگ احتیاط مطابق با استاندارد EN471

2- عینک حفاظتی مناسب جهت حفاظت از چشم در مقابل حرارت و خطرات ناشی از واکنشهای

شیمیایی مواد خطرناک.

3- ماسک مناسب برای تصفیه بخارها و گازهای ناشی از محمولات سمی.

4- دستکش لاستیکی مناسب و مقاوم در برابر مواد شیمیایی.

5- چکمه لاستیکی مقاوم در برابر مواد شیمیایی.

6- تن پوشی سراسری از جنس مواد ضدآب (WATER PROOF) و مقاوم در برابر مواد شیمیایی.

7- چراغ قوه دستی

8- بطری حاوی مایع شستشوی چشم.

9- بطری حاوی آب

‌ماده 44- به منظور کنترل و ارزیابی میزان تخلفات رانندگی رانندگان و شرکتهای حمل

و نقل از مفاد این آیین‌نامه دستورالعمل امتیازبندی تخلفات و‌نحوه برخورد با

رانندگان و شرکتها توسط سازمان حمل و نقل و پایانه‌های کشور و معاونت راهنمایی و

رانندگی و امور حمل و نقل ناجا تهیه و به مرحله‌اجرا گذارده خواهد شد.

‌ماده 45- استفاده از راننده‌ای که حائز کلیه شرایط راننده اصلی باشد، همراه وسیله

نقلیه حامل مواد خطرناک اجباری است.

‌ماده 46- رعایت کنوانسیون بازل و مصوبات مرتبط با آن در حمل و نقل جاده‌ای لازم

الاجرا است.

‌معاون اول رییس جمهور - محمدرضا عارف